Nhật Bản được TCYTTG đánh giá là một trong những quốc gia có hệ thống y tế đạt hiệu quả tốt nhất, trong đó một đặc điểm không thể không nhắc đến đó là Nhật Bản có độ bao phủ chăm sóc sức khoẻ toàn dân đạt ở mức rất cao (trên 90% dân số) và mỗi người dân Nhật Bản bắt buộc phải tham gia BHYT.

Các quốc gia có độ bao phủ chăm sóc sức khoẻ toàn dân trên 90% (màu xanh)

Tại Nhật, người dân có 2 lựa chọn để tham gia BHYT, hoặc là tham gia Bảo hiểm y tế xã hội (SHI: Social Healthcare Insurance, còn gọi là Kenkō Hoken), hoặc là tham gia Bảo hiểm y tế quốc gia (NHI: National Healthcare Insurance, còn gọi là Kokumin Kenkō Hoken). SHI là BHYT dành cho người dân đang làm việc tại các công ty, xí nghiệp và các tổ chức và người phụ thuộc của họ. NHI là BHYT dành cho người dân cư ngụ tại các địa phương, thường là sinh viên, người nghỉ hưu, người lao động tự do, và cả người nước ngoài cư trú tại Nhật Bản từ 3 tháng trở lên.

Sự khác biệt lớn nhất của 2 loại hình BHYT là độ bao phủ của người tham gia và các thành viên trong gia đình. Với loại hình BHYT của SHI,  người tham gia sẽ được chi trả chi phí khám, chữa bệnh cho người tham gia và cả những người phụ thuộc trong gia đình, phí mua thẻ bảo hiểm được chia đều giữa chủ lao động và người tham gia. Điều kiện để một người trong gia đình hưởng quyền lợi KCB BHYT theo chế độ phụ thuộc là có thu nhập dưới 1,3 triệu yên mỗi năm, nếu thu nhập của người phụ thuộc vượt quá số tiền này, người đó sẽ phải đăng ký thẻ BHYT riêng biệt. Với loại hình BHYT của NHI, mỗi thành viên của hộ gia đình phải đăng ký là thành viên cá nhân riêng biệt và phí mua thẻ BHYT được tính theo thu nhập hàng năm của chủ hộ và mức phí sẽ khác nhau tùy theo từng thành phố.

Người tham gia BHYT của cả 2  loại hình này sẽ được BHYT chi trả 70-90% và phải đồng chi trả từ 10-30% tổng chi phí của mỗi lần khám chữa bệnh, trong đó: trẻ em dưới 6 tuổi đồng chi trả 20%, người lớn tuổi từ 70 đến 74 đồng chi trả 20%, và trên 75 tuổi đồng chi trả 10%.

Các loại bệnh và dịch vụ chăm sóc sức khoẻ được BHYT thanh toán bao gồm: bệnh cấp tính và mạn tính, xét ngiệm có chỉ định của bác sĩ, chăm sóc nha khoa ngoại trừ chỉnh hình răng, và các dịch vụ y tế thuộc chuyên khoa tâm thần. Các trường hợp không được BHYT thanh toán là: chấn thương do tai nạn giao thông hoặc vụ án hình sự, thai kỳ bình thường và sinh đẻ, phẫu thuật thẩm mỹ và chỉnh nha, khám sức khỏe, chủng ngừa, tư vấn tâm lý hoặc hỗ trợ sinh sản.

Khám thai, sinh sản và tiêm chủng cho trẻ em không được BHYT của Nhật Bản chi trả. Thay vào đó, sau mang thai, người dân có báo cáo việc mang thai với chính quyền thành phố sẽ được nhận phiếu giảm giá để trang trải chi phí khám thai trước khi sinh. Tương tự như vậy, sau khi sinh con, người dân có đăng ký với chính quyền thành phố sẽ nhận được phiếu giảm giá để trang trải chi phí cho việc chủng ngừa cho trẻ em.

NGUỒN SỞ Y TẾ TP.HCM